Urinary tract stenosis
Urinary tract stenosis
Urinary tract stenosis

تنگی مجرا

پیشابراه لوله ایست که ادرار را از مثانه به خارج از بدن منتقل میکند و قطر آن از 2-0.5 سانتی متر میباشد.تنگی مجرای ادارای زمانی ایجاد میشود که عاملی باعث آسیب به این مسیر شود و خروج ادرار از مثانه را با مشکل ایجاد کند .

علایم تنگی مجرا

  • کاهش فشار ادرار
  • دو شاخه یا چند شاخه شدن جریان ادرار
  • زور زدن موقع ادرار کردن
  • قطره قطره آمدن ادرار
  • بی اختیاری ادرار
  • ادرار کردن دردناک
  • ناتوانی در ادرار کردن(احتباس ادرار)
  • عدم تخلیه کامل ادرار

علل ایجاد تنگی مجرا

  • شکستگی لگن بدنبال تصادف
  • ضربه به زیر بیضه ها حین مشاجره یا بعضی ورزشها مانند ورزش های رزمی و فوتبال و دوچرخه سواری
  • عفونت ادراری مکرر
  • عفونتهای مقاربتی مکرر
  • بیماری های مادرزادی مانند هایپوپادیازیس
  • دفع مکرر سنگ کلیه:با هربار دفع سنگ جدار داخلی مجرای ادراری آسیب میبیند و در طولانی مدت باعث بروز تنگی مجرا میشود
  • عملهای جراحی روی مجرا مانند ترمیم هایپوسپادیازیس یا عمل پیوند مجرا
  • سابقه عملهای جراحی از طریق مجرا مانند پروستات یا توده مثانه
  • سابقه سونداژهای طولانی مدت و سونداژهای نامناسب توسط افراد غیر متخصص

روش تشخیص تنگی مجرا

بهترین روش برای تشخیص مشکلات مجرا بخصوص تنگی مجرا گرفتن عکس مجرای ادرار حین ادرار کردن با استفاده از ماده رنگی(RUG-VCUG) میباشد.بعد از گرفتن عکس تمامی بیماران نیاز دارند که تحت سیستوسکوپی قرار بگیرند و با استفاده از دوربین داخل مجرای ادراری بیمار دیده شود.

درمان تنگی مجرا

  • روشهای اندوسکوپیک: در این روشها با استفاده از دوربین وارد مجرا شده و محل تنگی با استفاده از تیغ های مخصوص برش داده شده تا مجرا گشاد شود.
  • سونداژهای مکرر توسط خود فرد با استفاده از پمادهای مخصوص(CIC): در افرادی که دارای تنگی های طولانی هستند و عامل تنگی آنها بیماری به نام (BXO) Balanitis Xerotica Obliteransباشد
  • پیوند مجرا(یورتروپلاستی): درمان قطعی تنگیهای مجرا و قطع مجرا پیوند مجرا میباشد که در این روش دوطرف محل تنگی برش داده میشود و مجددا دوطرف مجرای نرمال به هم پیوند زده میشود.
  • ترمیم مجرا با استفاده از مخاط دهان: در این روش که در تنگیهای طولانی استفاده میشود از بافت مخاط دهان خود فرد جهت ترمیم محل تنگی استفاده میشود

عوارض درمانهای تنگی مجرا

  • عود تنگی
  • کوتاهی آلت: در مواردی که تحت یورتروپلاستی قرار میگیرند
  • بی اختیاری ادرار: میزان بی اختیاری ادرار در درمانهای تنگی مجرا بسیار اندک است
  • اختلال در نعوظ: بیشتر در مواردی که علت تنگی مجرا شکستگی لگن بوده است گزارش شده است و علت آن آسیب به عروق واعصاب آن ناحیه بدنبال تصادف میباشد و نه عمل جراحی ترمیم مجرا
  • تشکیل فیستول ادراری: برخلاف فیستولهای عفونی این نوع از فیستولها براحتی قابل درمان هستند

عوارض عدم درمان تنگی مجرای ادراری

  • عفونت های مکرر ادراری
  • عفونت بیضه ها
  • تشکیل فیستول ادراری:در این موارد ادرار از نواحی دیگر بدن مانند مقعد یا زیر بیضه خارج میشود
  • تشکیل سنگ های ادراری
  • عفونت کلیه و در نهایت نارسایی کلیه

روشهای جلوگیری از عود تنگی مجرا

  • تشخیص و درمان به موقع عفونت های ادراری
  • تشخیص و درمان به موقع سنگهای ادراری
  • جلوگیری از عفونتهای مقاربتی
  • درصورتیکه بیمار سونداژ داخل منزل انجام میدهد روش صحیح و استریل آن را از پزشک خود آموزش ببیند سپس اقدام به انجام آن کند چون سونداژ نامناسب خود یکی از عوامل اصلی تنگی مجرا میباشد
  • در صورتیکه بعد از عمل جراحی بیمار مجددا دچار مشکل ادراری شد سریعا به پزشک خود مراجعه کند