اورولوژی یا جراحی کلیه ومجاری ادراری-تناسلی یکی از شاخه های علم پزشکی میباشد که تمرکز آن بر روی درمانهای جراحی و دارویی بیماریهای کلیه.غده های فوق کلیه.حالب.مثانه.پروستات و بیضه ها میباشد.این رشته همچنین به درمان نازایی آقایان و بیماریهای دستگاه تناسلی خارجی آقایان میپردازد.در مورد خانمها نیز درمانهای دارویی مربوط به عفونت ادراری و عفونتهای جنسی وبی اختیاری ادراری و همچنین درمانهای جراحی افتادگی مثانه و رحم و بی اختیاری ناشی از آن توسط اورولوژیستها انجام میشود.بنابراین هر زمان که فرد دچار هرگونه مشکل ادراری اعم از بی اختیاری ادرار.سوزش و تکرر ادرار.مشاهده خون در ادرار و… شد لازم میباشد که به اورولوژیست مراجعه کند.همچنین احساس هرگونه درد و سنگینی در پهلوها.زیر شکم و بیضه ها در فرد نیازمند مراجعه به اورولوژیست میباشد.از طرفی تمامی مردان بالای 40 سال جهت بررسی پروستات نیازمند مراجعه سالانه به اورولوژیست میباشد.
هر نوع عمل جراحی مربوط به سیستم ادراری تناسلی توسط استاد جوانمرد انجام میشود.اعمال جراحی مربوط به سرطانهای کلیه.حالب.مثانه.بیضه.پروستات و آلت تناسلی و همچنین انواع عملهای جراحی سنگ کلیه اعم از جراحی باز.PCNL .لاپاروسکوپی و جراحی از طریق مجرا با استفاده از لیزر توسط ایشان انجام میشود.استاد جوانمرد همچنین دارای فوق تخصص پیوند کلیه میباشند و پیوند کلیه در بیمارستان شهدای تجریش توسط ایشان انجام میشود.سایر اعمال جراحی کوچکتر شامل واریکوسل.فتق. بیضه نزول نکرده.اصلاح انحراف آلت تناسلی و … توسط ایشان انجام میشود.
وجود خون در ادرار میتواند بیانگر طیف وسیعی از بیماریها باشد از جمله سرطانهای کلیه و مثانه.سنگ کلیه. کیست کلیه تا یک عفونت ادراری ساده و در بعضی موارد نیز دلیلی برای آن یافت نمیشود.بنابراین نیازمند بررسی های دقیق میباشد.وجود خون در ادرار یا به صورت آزمایشگاهی تشخیص داده میشود و یا خود فرد خون را در ادرار خود مشاهده میکند. در تمامی موارد این افراد باید تحت سونوگرافی و سی تی اسکن سیستم ادراری قرار بگیرند و کشت ادرار برای آنها درخواست شود. در صورتیکه فرد خود خون را در ادرار ببیند حتما باید به پزشک مراجعه کند و بیمار تحت سیستوسکوپی قرار بگیرد و در مواردی که خون در ادرار توسط آزمایشگاه تشخیص داده شود مجددا باید آزمایش ادرار فرد تکرار شود و در صورت مشاهده مجدد خون در آزمایش جدید در صورتیکه فرد سن بالای 40 سال یا سابقه خانوادگی سرطانهای دستگاه ادراری داشته باشد و یا سیگار.قلیان و یا هر نوع مواد مخدر مصرف کند باید تحت سیستوسکوپی قرار بگیرد.در صورت یافتن علت. درمان مناسب انجام میگیرد و در صورتیکه تمامی اقدامات نرمال بود فرد باید مجددا 6 ماه تا یکسال بعد تحت بررسی قرار بگیرد.
جراحی بزرگی خوش خیم پروستات زمانی لازم میباشد که علایم ادراری فرد با درمان دارویی بهبود نیافته باشد و یا فرد دچار احتباس ادراری یا تشکیل سنگ مثانه و یا نارسایی کلیه شده باشد. در این موارد انتخاب روش جراحی براساس سایز پروستات و همچنین شرایط جسمانی بیمار صورت میگیرد.روشهای جراحی پروستات رایج در ایران شامل جراحی باز. تراشیدن پروستات از طریق مجرا و لیزر پروستات از طریق مجرا میباشد. روش جراحی باز در مواردی انجام میشود که سایز پروستات بیشتر از 60 گرم باشد و یا همزمان سنگ مثانه بزرگ وجود داشته باشد که در این روش با استفاده از یک برش زیر ناف پروستات بطور کامل خارج میشود.احتمال عود مجدد پروستات در این روش کمتر از سایر روشها میباشد اما احتمال خونریزی و مدت زمان بستری در بیمارستان بیشتر از سایر روشها میباشد.تراشیدن پروستات از طریق مجرا در پروستات های کوچک انجام میشود که احتمال خونریزی کمتری دارد اما میزان عود بالاتر میباشد.روش دیگر لیزر پروستات میباشد که در مراکزمحدودی در ایران انجام میشود که این روش در افرادی که شرایط جسمانی مناسبی ندارند ویا داروهای ضد انعقاد خون مصرف میکنند و اجازه قطع آن را ندارند کاربرد دارد.در این روش از طریق مجرا و با استفاده از لیزر بافت پروستات بخار میشود.این روش هیچگونه خونریزی ندارد اما ممکن است برای درمان کامل نیاز به دو مرحله لیزر وجود داشته باشد.
معمولا وجود خون در مایع منی علتهای خوش خیم مانند عفونت.وجود سنگ در کیسه های سمینال و یا انزال مکرر دارد اما در بعضی موارد نیز نشانگر بیماریهای خطرناک مانند سرطان پروستات میباشد بنابراین باید پیگیری های لازم انجام شود. در این موارد فرد باید یک آزمایش منی برای بررسی خون و عفونت در مایع منی انجام دهد و علاوه بر آن سونوگرافی از طریق مقعد برای بررسی کیسه های سمینال لازم میباشد.در افرادی که سن بالا دارند هم آزمایشات مربوط به سرطان پروستات انجام شود.
یکی از توصیه های مهم به افراد دارای سنگ کلیه توصیه به مصرف مایعات میباشد. در افرادی که سابقه سنگ کلیه دارند توصیه شده است که در حدی مایعات مصرف کنند که ادرار روزانه آنها حداقل 3 لیتر باشد.در مورد رنگ ادرار نیز هرچه رنگ ادرار روشن تر باشد نشانه این است که غلظت ادرار کمتر است و احتمال تشکیل سنگ کمتر است.از طرفی برخلاف باور عموم مردم نوع آب مصرفی هیچ تاثیری بر تشکیل سنگ ندارد.پس به بهانه اینکه آب در دسترس داراری املاح فراوان میباشد و به اصطلاح عموم از نوع آب سنگین است نباید مصرف آب را محدود کرد.
رژیم غذایی مناسب نقش مهمی در کاهش مجدد سنگ کلیه دارد.رژیم غذایی مناسب باید بر اساس جنس سنگ و برای هر فرد بصورت جداگانه تعیین شود اما یکسری دستورالعمل کلی برای کاهش تشکیل سنگ وجود دارد که شامل مصرف فراوان مایعات و کاهش مصرف نمک و غذاهای شور و تنقلات و کاهش مصرف گوشت قرمز میباشد.
یکی از باورهای غلط و رایج بین افراد دارای سنگ کلیه این میباشد که مصرف شیر وماست و بخصوص مکملهای کلسیمی باعث افزایش تشکیل سنگ میشود. در افراد دارای سنگ کلیه بخصوص سنگهای کلسیمی مصرف مقدار نرمال لبنیات توصیه شده است.از طرفی عدم مصرف لبنیات نه تنها ریسک تشکیل سنگ را کاهش نمیدهد بلکه افزایش نیز میدهد.در مورد مکملهای کلسیمی نیز در افرادی که از پوکی استخوان رنج میبرند و همچنین میزان کلسیم داخل خون آنها کمتر از حد نرمال میباشد توصیه به مصرف مکملهای کلسیمی شده است و بهتر است که افراد این داروها را در موقع خواب و بعد از شام مصرف کنند اما در افرادی که صرفا جهت پیشگیری از پوکی استخوان مکمل کلسیم مصرف میکنند توصیه شده است که این مکملها فقط با دستور پزشک مصرف شود.
یکسری توصیه ها برای مراقبت از دستگاه ادراری وجود دارد.یکی از این توصیه ها مصرف زیاد مایعات میباشد بخصوص در فصول گرم سال و در مناطقی که آب و هوا گرم میباشد و در بعضی مشاغل که میزان تعریق افراد زیاد میباشد زیرا مصرف مایعات کافی هم باعث کاهش بروز عفونت ادراری و سنگ کلیه میشود و همچنین میزان ابتلا به سرطان مثانه را کاهش میدهد از طرف دیگر مصرف کم نمک و گوشت قرمز میتواند باعث کاهش تشکیل سنگ در افراد میشود.قطع مصرف دخانیات و مواد مخدر نیز نقش اساسی در کاهش سرطانهای سیستم ادراری تناسلی دارد.همچنین اگر فرد دچار هرگونه مشکل ادراری شد باید سریعا به اورولوژیست مراجعه کند تا تشخیص سریع و صحیح داده شود و فرد تحت درمان مناسب قرار گیرد و از مشکلات بعدی جلوگیری شود.
مراقبت از دستگاه تناسلی وابستگی زیادی به سبک زندگی فرد دارد.برای جلوگیری از بروز عفونت های جنسی فرد باید از سلامت شریک جنسی خود اطمینان حاصل کند و از داشتن شریکهای جنسی متعدد خودداری کند و همچنین در مواقع نزدیکی از کاندوم استفاده کند تا احتمال انتقال بیماریها به حداقل برسد.همچنین فرد باید ناحیه تناسلی خود را معاینه کند و به محض مشاهده ضایعه ای مشکوک و یا ترشحات غیرطبیعی از مجرای ادراری سریعا به اورولوژیست مراجعه کند.همچنین آقایان بخصوص افراد جوان باید بیضه های خود را معاینه کند و در صورت لمس توده ای مشکوک توسط یک اورولوژیست معاینه شود چون احتمال سرطان بیضه در صورت وجود توده قابل لمس در بیضه بسیار زیاد میباشد