نقش کلیه ها در هر فرد جداکردن سموم و مواد زاید خون فرد و آب اضافی بدن و دفع آنها از طریق مثانه میباشد. در بعضی از افراد کلیه ها این توانایی خود را به دلایل مختلفی از دست میدهند و به اصطلاح دچار نارسایی میشوند که در نتیجه باعث تجمع سموم و آب وایجاد علایم مختلف در فرد میشود.
علائم نارسایی کلیه
با توجه به شدت نارسایی علایم مختلفی ایجاد میشود.گرچه گاهی اوقات هیچ کدام از این علائم وجود ندارد. علائم احتمالی عبارتند از:
- کاهش میزان ادرار
- تورم که ابتدا از پاها شروع شده و درنهایت میتواند کل بدن را متورم کند
- تنگی نفس غیر قابل توجیه
- خواب آلودگی بیش از اندازه یا خستگی
- تهوع مداوم و گیجی
- درد یا فشار در قفسه سینه
- تشنج، کما یا بیهوشی عمیق
علل نارسایی کلیه
افرادی که در معرض خطر ابتلا به نارسایی کلیه هستند معمولا یک یا چند علت زیر را دارند:
- هر عاملی باعث کاهش خون رسانی به کلیه ها شود: مانندکمبود آب بدن.نارسایی قلبی و کبدی. کاهش ناگهانی فشار خون بدنبال عفونت های شدید یا سکته قلبی. آسیب به عروق کلیه بدنبال عمل جراحی یا تصادف
- هرعاملی که مانع از دفع ادرار شود: چون سموم موجود در ادرار خود اثر منفی روی عملکرد کلیه دارند مانند مشکلات پروستات در آقایان.تنگی های مجرا. سرطان های پیشرفته لگن که مسیر خروج ادرار را مسدود میکنند.مثانه های عصبی
- عواملی که روی خود بافت کلیه اثر میگذارند: مانند آسیب به بافت کلیه بدنبال تصادف یا ضربه مستقیم یا عمل های جراحی.مصرف بعضی داروها مانند داروهای شیمی درمانی و آنتی بیوتیک ها و داروهای مورد استفاده جهت سی تی اسکن.مصرف مواد مخدر والکل.عفونت های کلیه و دیگر نقاط بدن
- برخی بیماریها در صورتیکه به موقع و بطور مناسب درمان نشوند: مانند سنگ کلیه.برگشت ادرار در کودکان.لوپوس.برخی سرطان ها مانند مالتیپل میلوما.دیابت.فشار خون و …
تشخیص نارسایی کلیه
چندین آزمایش برای تشخیص نارسایی کلیه وجود دارد. این شامل:
آزمایش ادرار: جهت بررسی خون.پروتئین.قند و یا عفونت در ادرار.دفع پروتئین از ادرار نشاندهنده درجاتی از نارسایی کلیه میباشد
اندازه گیری حجم ادرار:اندازه گیری خروجی ادرار یکی از ساده ترین آزمایش ها برای تشخیص نارسایی کلیه است. به عنوان مثال، خروجی کم ادراری ممکن است نشان دهد که بیماری کلیوی به علت انسداد ادراری است که می تواند به علت بیماری های متعدد یا صدمات ایجاد شود.
آزمایش خون: افزایش BUN و کراتینین(Cr) و اسید اوریک خون نشاندهنده نارسایی کلیه میباشد.
روش های تصویربرداری: سونوگرافی.سی تی اسکن.ام آر آی.اسکن های هسته ای
بیوپسی کلیه: روش تشخیص قطعی نارسایی کلیه نمونه برداری از کلیه میباشد که با این روش علت نارسایی کلیه نیز مشخص میشود.
درمان نارسایی کلیه
درمان قطعی برای نارسایی کلیه وجود ندارد و تنها درمان آن پیوند کلیه میباشد.
درمان هایی که امروزه برای نارسایی کلیه وجود دارد صرفا جهت کنترل بیماری و جلوگیری از پیشرفت آن میباشد.این درمانها معمولا بر کنترل بیماری های زمینه ای فرد تمرکز دارد.
درصورتیکه نتوانیم مانع پیشرفت بیماری شویم آخرین روش ما قبل از پیوند کلیه انجام دیالیز برای فرد میباشد که بسته به شرایط فرد دیالیز صفاقی و یا خونی برای فرد تجویز میکنیم تا زمان مناسب پیوند برای بیمار فرا برسد.
پیشگیری از نارسایی کلیه
- کنترل مناسب فشار خون و دیابت
- عدم مصرف آنتی بیوتیک و دیگر داروها بدون تجویز پزشک
- رعایت رژیم غذایی مانند کاهش مصرف نمک و مصرف مناسب مواد پروتئینی و عدم مصرف الکل
- کاهش تماس با مواد شیمیایی و سیگار
- درمان مناسب بیماری های کلیوی مانند سنگ کلیه و عفونت کلیه
